“Giải trí hóa” scandal: Khi bi kịch trở thành trò tiêu khiển trên các nền tảng mạng xã hội

Người nổi tiếng và những câu chuyện đời tư của họ luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của báo chí, tốn không ít giấy mực và giờ đây còn chiếm lĩnh cả thời gian trên các nền tảng mạng xã hội. Từ những vụ lùm xùm tiêu cực, mạng xã hội đã khéo léo “biến tấu” chúng thành những câu chuyện hài hước, đáp ứng nhu cầu giải trí của công chúng. Đây liệu có phải là sự sáng tạo trong lĩnh vực truyền thông hay chỉ đơn thuần là một chiêu trò để câu view? Và liệu những scandal của người nổi tiếng có đáng bị “giải trí hóa” như vậy không?

Drama hôn nhân Lâm Minh – Decao: Ai là người đúng, ai là kẻ sai?

Đêm 24/5, cộng đồng mạng bàng hoàng trước livestream trên một nền tảng mạng xã hội đầy xót xa của Lâm Minh – bạn gái Decao. Xuất hiện với trạng thái tinh thần bất ổn, khóc nức nở, Lâm Minh tố cáo bị Decao và mẹ chồng bạo hành.

Mọi chuyện bắt nguồn từ bữa cơm tối, khi thức ăn liên tục bị đẩy xa khỏi tầm tay Lâm Minh. Mâu thuẫn leo thang khi Decao mời cả mẹ và vợ xuống nói chuyện. Trong cơn nóng giận, cả ba đã có những hành động “mất kiểm soát”, dẫn đến kết cục không ai mong muốn.

Cộng đồng mạng phẫn nộ trước sự việc, tràn vào trang cá nhân của Decao để đòi công lý cho Lâm Minh. Tuy nhiên, thay vì lời xin lỗi chân thành, Decao lại đưa ra lời giải thích “lạ tai”. Anh thừa nhận mâu thuẫn giữa mẹ và vợ, nhưng lại dùng từ ngữ “tương tác” một cách mỉa mai, khiến cho sự việc càng thêm bức xúc.

Việc Decao liên tục lấy lý do sức khỏe của vợ để xin lỗi càng khiến dân mạng thêm phẫn nộ. Nhiều người cho rằng đây chỉ là “bào chữa vô lý” để che đậy hành vi sai trái của bản thân.

Mạng xã hội biến câu chuyện đời tư thành trào lưu giải trí

“Tương tác” – Từ lóng gây sốt trên tất cả nền tảng mạng xã hội 

Chỉ sau một lời xin lỗi đầy “lạ lùng” của Decao, “tương tác” bỗng chốc trở thành từ khóa viral với 62,79K lượt thảo luận và 194,44K lượt tương tác (theo Social Trend). Theo từ điển Tiếng Việt, “tương tác” mang hai nghĩa: vừa là động từ thể hiện sự tác động qua lại, vừa là tính từ biểu thị sự trao đổi thông tin. Tuy nhiên, trong thời đại số, “tương tác” còn được dùng để đo lường độ viral trên mạng xã hội.

Vụ việc Decao đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về mặt trái của “tương tác”. Nó cho thấy sự cuồng nhiệt, thiếu tỉnh táo của cộng đồng mạng trong việc tiếp nhận thông tin và tạo nên những trào lưu “ảo”. Việc chạy theo “tương tác” bằng mọi giá, bất chấp đúng sai, đã khiến cho ranh giới giữa giải trí và xúc phạm trở nên mờ nhạt.

Drama “tương tác” của Decao không chỉ chấn động cộng đồng mạng mà còn “lan tỏa” sang cả Vbiz. Hàng loạt bộ phim “bom tấn” như “Sống chung với mẹ chồng”, “Sóng ở đáy sông” bất ngờ được “đào lại” với những phân cảnh được cho là tương đồng với vụ việc.

Không chỉ vậy, những nghệ sĩ vô tình liên quan cũng “dính đạn”. Châu Bùi với những bức thư tình “Hết Yêu” cùng quá khứ không tốt với người yêu cũ, hay BinZ với câu hát trong “BigCityBoi” cũng bị “lôi kéo” vào vòng xoáy drama. Thậm chí, ảnh chế “Top 4 người đàn ông chị em phụ nữ tin tưởng” cũng được lan truyền khắp mạng xã hội.

Việc “bắt trend” drama một cách thái quá khiến sự việc từ chỗ đáng lên án, phê phán trở thành “miếng mồi” để câu view, câu tương tác. Nhiều người cho rằng đây là hành động xâm phạm đời tư và gây tổn thương cho nghệ sĩ. 

Mạng xã hội đang biến những nội dung tiêu cực thành trò giải trí?

Cách nhanh chóng thu hút tương tác của người xem 

Trong một môi trường truyền thông cạnh tranh như trên mạng xã hội, sự chú ý và sức lan tỏa của người dùng luôn là mục tiêu tất yếu mà các nền tảng xã hội hướng tới. Do đó, những nội dung giải trí thường dễ thu hút và có khả năng tương tác mạnh mẽ. Với những nội dung này, người dùng thường không có rào cản tâm lý như sự đề phòng hoặc cân nhắc như các loại nội dung khác.

Bằng cách chia sẻ và tương tác với những nội dung giải trí, người dùng không chỉ được thư giãn, giải trí mà còn cảm thấy mình là một phần của cộng đồng, hòa mình vào những trào lưu và xu hướng mới nhất. Họ có thể bày tỏ cảm xúc, chia sẻ quan điểm, và kết nối với những người có cùng sở thích.

Nhận thức được điều này, các thương hiệu cũng đã nhanh chóng bắt nhịp xu hướng, “khoác lên” cho nội dung của mình chiếc áo giải trí đầy màu sắc. Họ sáng tạo video hài hước, chia sẻ những câu chuyện thú vị, hay tổ chức các cuộc thi, minigame hấp dẫn. Nhờ đó, thương hiệu không chỉ thu hút sự chú ý mà còn tạo dựng được hình ảnh gần gũi, thân thiện, từ đó xây dựng mối quan hệ gắn kết với khách hàng một cách hiệu quả.

Mạng xã hội ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi của người dùng.

Noam Chomsky, nhà ngôn ngữ học lỗi lạc đồng thời là nhà phê bình xã hội và hoạt động chính trị nổi tiếng, từng khẳng định: “Cảm xúc cản trở bạn nhìn nhận sự thật một cách khách quan và phản biện”. Trong lĩnh vực truyền thông, điều này được thể hiện rõ nét qua 3 chiến lược thao túng tinh vi nhằm chi phối cảm xúc con người:

• “Rừng thông tin” che khuất sự thật: Giống như ảo thuật gia tài ba, truyền thông đánh lạc hướng sự chú ý của công chúng bằng cách khuất lấp những thông tin quan trọng giữa vô số câu chuyện bên lề, vụn vặt. Chiến thuật này khiến người tiếp nhận bị bủa vây bởi vô vàn thông tin rời rạc, thiếu đi bức tranh toàn cảnh, dẫn đến khó khăn trong việc nhận diện sự thật cốt lõi.
• Cảm xúc lấn át lý trí: Thay vì cung cấp thông tin một cách khách quan, truyền thông thường sử dụng những hình ảnh, âm thanh, câu chuyện mang tính khơi gợi cảm xúc mạnh mẽ. Niềm vui, sự tức giận, nỗi sợ hãi,… che mờ đi khả năng tư duy phản biện, khiến người xem dễ dàng bị dẫn dắt theo ý đồ của nhà báo hay tổ chức truyền thông.
• “Bức tranh một chiều” bóp méo thực tế: Giống như con rối bị điều khiển bởi những sợi dây vô hình, người dùng chỉ được tiếp cận với thông tin được chọn lọc, bóp méo để phù hợp với mục đích của truyền thông. Những góc khuất, mảng tối của vấn đề bị che giấu, khiến người xem chỉ nhìn nhận sự việc qua lăng kính một chiều, thiếu đi tính chính xác và toàn diện.

Bằng cách dẫn dắt cảm xúc, mạng xã hội dễ dàng chi phối suy nghĩ, từ đó điều khiển hành vi của họ.

Thương hiệu SKIN1004 là minh chứng điển hình cho điều này. Khi một bài đăng chia sẻ của họ bị tố cáo đạo ý tưởng, làn sóng phẫn nộ từ cư dân mạng đã nhanh chóng ập đến, tràn ngập các trang mạng xã hội của thương hiệu bằng những đánh giá và bình luận tiêu cực. Tuy nhiên, SKIN1004 đã chứng minh bản lĩnh của mình khi nhanh chóng xử lý khủng hoảng truyền thông một cách hiệu quả. Bằng cách công khai minh bạch bằng chứng, họ đã “quay xe” thành công dư luận, nhận về những lời khen ngợi cho sự chuyên nghiệp và nhanh chóng trong việc giải quyết vấn đề.

>>> Xem thêm: SKIN1004: Chuyên nghiệp xử lý khủng hoảng, lấy lại niềm tin người tiêu dùng

Những vấn đề nguy hiểm đang được “bỏ qua” trên mạng xã hội 

Mạng xã hội không chỉ là sân khấu cho những nội dung giải trí mà còn tiềm ẩn nhiều góc khuất nhức nhối, nơi mà những vấn nạn xã hội như bạo lực gia đình, bất công, hay tệ nạn xã hội bị che lấp bởi những trào lưu hài hước, những nội dung giải trí vô bổ.

Thay vì lên án, phê phán những thực trạng tiêu cực, mạng xã hội lại tập trung vào những nội dung mang tính giải trí, thu hút sự chú ý bằng những hình ảnh, video hài hước, giật gân. Cách tiếp cận này vô tình khiến người dùng bị đánh lạc hướng, lơ là trước những vấn đề nhức nhối đang diễn ra trong xã hội.

Những scandal như của Lâm Minh – Decao đang trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho những nội dung hài hước trên mạng xã hội. Tuy nhiên, việc “chế giễu” các vấn đề nghiêm trọng như bạo lực gia đình có thể gây ra những hậu quả không mong muốn, bao gồm việc bình thường hóa vấn đề và khiến cho người khác mất lòng nhẫn và tiếp tục hành động sai trái.

Làm thế nào để người dùng mạng xã hội nhận thức được các nội dung tiêu cực đang bị “giải trí hoá”? 

Trước sự bùng nổ của những nội dung giải trí dựa trên những câu chuyện tiêu cực trên mạng xã hội, việc “tỉnh thức” để nhận biết và hành động đúng đắn là điều vô cùng cần thiết cho mỗi người dùng. Giữa vô vàn thông tin hỗn tạp, ta cần trang bị cho mình những kỹ năng sau:

• Phân biệt thông tin: Ta cần gì trên nền tảng mạng xã hội? 

Hãy trở thành người dùng thông minh, tỉnh táo trước những thông tin hỗn tạp trên mạng xã hội. Liệu bạn đang tiếp cận thông tin mình thực sự quan tâm hay chỉ là những gì mạng xã hội muốn bạn tiêu thụ?

• Đánh giá khách quan: Giải trí hay phản ánh thực tế?

Khi thưởng thức những nội dung giải trí trên mạng xã hội, hãy đặt câu hỏi: Nó có bắt nguồn từ sự kiện tiêu cực nào không, hay chỉ đơn thuần mang tính giải trí? Đừng để cảm xúc lấn át lý trí, dẫn đến những đánh giá sai lệch.

• Tiếp cận và lan tỏa nội dung tích cực

Hãy biến mạng xã hội trở thành không gian cho những điều tốt đẹp. Thay vì dành thời gian cho những nội dung tiêu cực, hãy chủ động tìm kiếm và lan tỏa những thông tin tích cực, truyền cảm hứng. Hãy nhớ rằng, “cái tốt đủ lớn” sẽ lấn át “cái xấu”, góp phần xây dựng một môi trường mạng lành mạnh và văn minh.

• Tận dụng “sức mạnh ngôn luận”: Vì một mạng xã hội văn minh

Sử dụng “tự do ngôn luận” trên mạng xã hội một cách chính đáng. Lên tiếng phản ánh những vấn đề nhức nhối, góp phần xây dựng cộng đồng mạng văn minh, lành mạnh.

Hãy nhớ rằng, mỗi cá nhân chính là “chủ nhân” của mạng xã hội. Hãy sử dụng mạng xã hội một cách thông minh, trách nhiệm để biến nó thành công cụ kết nối, lan tỏa những giá trị tích cực, góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Lời kết 

Mạng xã hội – thế giới ảo lung linh sắc màu – ẩn chứa vô vàn thông tin, trong đó không ít là những câu chuyện tiêu cực. Việc “giải trí hóa” những nội dung này, thay vì lên án và phản ánh, đang khiến cho bản chất vấn đề bị bóp méo, che lấp sự thật và gieo rắc những thông điệp sai lệch.

Mạng xã hội, hơn cả việc thỏa mãn cảm xúc nhất thời, cần trở thành nơi lan tỏa những giá trị tích cực, truyền tải thông tin đúng đắn và khơi gợi lòng trắc ẩn, sự đồng cảm trong cộng đồng. Mỗi cá nhân, với quyền tự do sử dụng mạng xã hội, hãy trở thành những “người dùng thông minh” bằng cách tiếp nhận những điều tích cực và tỉnh táo trước những điều tiêu cực.

 

---

Theo Hải Yến

Nguồn: Marketing AI