Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) Hỗ Trợ Giải Quyết Vấn Đề Môi Trường: Khai Thác Tiềm Năng Và Đối Mặt Thách Thức

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra một cuộc cách mạng mạnh mẽ, định hình lại cuộc sống trong nhiều lĩnh vực. Với sức mạnh của các công nghệ đột phá, trí tuệ nhân tạo được kỳ vọng sẽ là chìa khóa giải quyết các thách thức môi trường toàn cầu, như biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, bên cạnh những kỳ vọng lớn lao, AI cũng làm dấy lên không ít lo ngại về những tác động tiêu cực mà nó có thể gây ra đối với môi trường.

AI – Công Cụ Đắc Lực Trong Việc Giải Quyết Vấn Đề Môi Trường 

Nâng Cao Hiệu Quả Năng Lượng

Trí tuệ nhân tạo đang dần khẳng định vai trò là “trợ thủ đắc lực” trong việc kiểm soát và tối ưu hóa sử dụng năng lượng. Một minh chứng rõ rệt là “lưới điện thông minh” được trang bị AI, cho phép giám sát và quản lý việc phát điện theo nhu cầu thực tế của người dùng, không chỉ giúp giảm thiểu chi phí mà còn tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng.

Hơn thế nữa, trí tuệ nhân tạo đang cách mạng hóa việc quản lý năng lượng trong các hệ thống thương mại và công nghiệp lớn. Tập đoàn công nghệ Google là một ví dụ tiêu biểu, khi họ đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo để cắt giảm đến 40% lượng năng lượng tiêu thụ cho việc làm mát các trung tâm dữ liệu của mình

Đổi Mới Cơ Sở Hạ Tầng Đô Thị

Việc tích hợp AI vào cơ sở hạ tầng đô thị đang mở ra một kỷ nguyên mới cho sự phát triển bền vững và hiệu quả. Trong lĩnh vực quản lý chất thải, trí tuệ nhân tạo đang nâng cao tỷ lệ tái chế một cách ấn tượng. Ví dụ, công ty Recycleye ở Vương quốc Anh đã áp dụng trí tuệ nhân tạo để xác định và phân loại các vật liệu, giảm thiểu ô nhiễm và tăng khối lượng tái chế, đồng thời làm giảm đáng kể áp lực lên các bãi chôn lấp.

Các “thành phố thông minh” trang bị AI cũng đang làm thay đổi diện mạo giao thông đô thị. Trí tuệ nhân tạo giúp giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn và tối ưu hóa hoạt động của hệ thống giao thông công cộng, từ đó giảm thiểu lượng khí thải từ phương tiện.

Hơn nữa, trí tuệ nhân tạo với khả năng phân tích khối lượng lớn dữ liệu từ các cảm biến vệ tinh, đang đóng vai trò thiết yếu trong việc theo dõi và dự báo chất lượng không khí. Trí tuệ nhân tạo không chỉ xác định nguồn gốc của ô nhiễm mà còn cung cấp dự báo về mức độ ô nhiễm không khí và phát hành cảnh báo sức khỏe kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Xây Dựng Nông Nghiệp Bền Vững

Ngành nông nghiệp đang trải qua một cuộc cách mạng nhờ sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo. Công nghệ trí tuệ nhân tạo hiện diện trong mọi khía cạnh, từ máy móc thông minh, robot đến cảm biến tinh vi, mang lại những lợi ích đáng kể. Các công cụ này không chỉ giám sát thời tiết, điều kiện đất đai và nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng theo thời gian thực mà còn giúp tối ưu hóa việc sử dụng nước, đảm bảo cây trồng phát triển khỏe mạnh.

Trí tuệ nhân tạo còn góp phần quan trọng trong việc phát hiện sâu bệnh một cách nhanh chóng và chính xác, giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu hóa học. Kết quả là chi phí sản xuất được giảm bớt, đồng thời cung cấp thực phẩm chất lượng cao và giàu dinh dưỡng hơn. Khi biến đổi khí hậu ngày càng trở nên nghiêm trọng, trí tuệ nhân tạo mang đến hy vọng lớn lao cho nông dân trong việc chống lại mất mùa và đói kém, mở ra triển vọng cho một nền nông nghiệp bền vững và thịnh vượng hơn trong tương lai.

Giám Sát Môi Trường Tinh Vi

Biến đổi khí hậu ngày càng trở nên nghiêm trọng, khiến việc cảnh báo thiên tai trở thành một thách thức lớn. Tuy nhiên, với sự tiến bộ không ngừng của trí tuệ nhân tạo, chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới trong việc dự đoán và ứng phó với các hiện tượng thiên nhiên. Trí tuệ nhân tạo hiện có khả năng theo dõi biến động môi trường với độ chính xác và tốc độ ấn tượng, cung cấp dự báo sớm về lũ lụt, cháy rừng, bão, và động đất. Nhờ vậy, chúng ta có thể chuẩn bị kịp thời và giảm thiểu những tác động tàn phá của thiên tai.

Khả năng của trí tuệ nhân tạo trong việc đo lường các chỉ số môi trường cũng thật ngoạn mục. Ví dụ, trí tuệ nhân tạo có thể theo dõi sự thay đổi của các tảng băng trôi nhanh gấp 10.000 lần so với con người. Hơn nữa, tổ chức bảo vệ môi trường The Nature Conservancy đã áp dụng trí tuệ nhân tạo để giảm thiểu ảnh hưởng của các dự án thủy điện trên khắp khu vực Amazon, bảo vệ một trong những hệ sinh thái quý giá nhất trên hành tinh.

AI và Mối Nguy Hiểm: Có Phải Đang ‘Hút Cạn’ Tài Nguyên Thiên Nhiên?

Tiêu Hao Năng Lượng Khổng Lồ

Khi yêu cầu trí tuệ nhân tạo giải quyết một bài toán, chúng ta đang chứng kiến sự tiêu tốn năng lượng ở mức đáng kinh ngạc. Các mô hình AI tiên tiến như ChatGPT tiêu thụ năng lượng gấp mười lần so với một lần tìm kiếm đơn giản trên Google.

Thực tế, chỉ một phần nhỏ trong nhu cầu năng lượng này được đáp ứng bởi các nguồn năng lượng tái tạo. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự đoán rằng, tiêu thụ điện từ các trung tâm dữ liệu, AI và lĩnh vực tiền điện tử có thể tăng gấp đôi trong bốn năm tới, từ 460 terawatt-giờ vào năm 2022 lên hơn 1.000 terawatt-giờ vào năm 2026. Để có cái nhìn rõ hơn, tổng lượng điện tiêu thụ của toàn nước Úc trong năm 2022 chỉ đạt khoảng 273 terawatt-giờ, chứng minh rằng mức tiêu thụ điện của trí tuệ nhân tạo là vô cùng lớn.

Hiện tại, thế giới có hơn 8.000 trung tâm dữ liệu, và tiêu thụ năng lượng của các trung tâm này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2026 so với năm 2022.

Lý giải cho việc tiêu tốn năng lượng khổng lồ của trí tuệ nhân tạo chủ yếu là do quá trình đào tạo các mô hình máy tính. Quá trình này, mặc dù có thể nhanh chóng, nhưng thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, yêu cầu các bộ xử lý dữ liệu hoạt động liên tục 24/7, góp phần vào lượng năng lượng tiêu thụ khổng lồ.

Lượng Nước Tiêu Thụ Nhiều

Không chỉ tiêu tốn năng lượng, nhu cầu nước của trí tuệ nhân tạo cũng đáng lưu ý. Các trung tâm dữ liệu chứa các máy chủ trí tuệ nhân tạo khổng lồ sinh ra nhiệt lượng lớn, và nước được sử dụng để làm mát chúng, duy trì nhiệt độ hoạt động an toàn. Chẳng hạn, trong quá trình đào tạo mô hình GPT-3, Microsoft đã tiêu tốn tới 700.000 lít nước sạch—tương đương với nguồn nước đủ để sản xuất 370 chiếc ô tô BMW hoặc 320 chiếc xe điện Tesla.

Nghiên cứu mang tên “Making AI Less Thirsty” (tạm dịch: Khiến AI Bớt Khát Nước) từ Đại học Colorado Riverside và Đại học Texas Arlington chỉ ra rằng mỗi cuộc trò chuyện với ChatGPT có thể tiêu tốn khoảng 500 ml nước sạch.

Google cũng không nằm ngoài danh sách những “kẻ tiêu tốn nước”. Ông Sebastian Lehuede từ Khoa Đạo đức, AI và Xã hội của trường King’s College London tiết lộ rằng trung tâm dữ liệu của Google tiêu thụ đến 168 lít nước mỗi giây, ngay tại những khu vực đang phải đối mặt với hạn hán. Điều này dẫn đến việc cấp phép hoạt động cho trung tâm dữ liệu của Google tại Santiago, Chile bị tạm dừng cho đến khi công ty điều chỉnh kế hoạch làm mát. Dự án xây dựng trung tâm dữ liệu mới của Google ở Uruguay cũng gặp phải sự phản đối vì lượng nước tiêu thụ quá lớn.

Giải Quyết Bài Toán AI: Tối Ưu Ứng Dụng Và Kiểm Soát Tác Động Môi Trường

Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo đã mở ra một kỷ nguyên mới đầy hứa hẹn, nơi công nghệ tiên tiến có thể trở thành cứu tinh cho hành tinh của chúng ta. Tuy nhiên, chính AI cũng đang đối mặt với một thách thức lớn: tiêu tốn năng lượng ở mức khổng lồ và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Đây là thời điểm quan trọng để chúng ta nghiêm túc kiểm soát tác động của trí tuệ nhân tạo lên môi trường.

Tại Liên minh châu Âu, Đạo luật AI mới đã được triển khai, đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt cho các “hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro cao”. Những hệ thống này phải được thiết kế để ghi lại và đo lường mức tiêu thụ năng lượng cũng như tác động môi trường của chúng trong suốt vòng đời hoạt động. Đây là một bước đi quan trọng, nhưng trách nhiệm không chỉ thuộc về các chính phủ. Các công ty công nghệ cũng cần đóng vai trò chủ động trong việc giảm thiểu tác động của trí tuệ nhân tạo. Microsoft, ví dụ, đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng: đạt mức phát thải carbon âm vào năm 2030. Để thực hiện mục tiêu này, Microsoft đã mua 95.000 tấn tín chỉ thu hồi carbon, sử dụng than sinh học từ chất thải rừng và chôn sâu dưới lòng đất để thu giữ carbon. Dù đây là một nỗ lực đáng ghi nhận, so với mức tiêu tốn tài nguyên của trí tuệ nhân tạo, con số này vẫn còn nhỏ bé. Để bảo vệ hành tinh, thế giới cần nhiều hơn nữa những hành động quyết liệt và sáng tạo.

Lời kết

Vai trò của trí tuệ nhân tạo trong việc bảo vệ môi trường không thể phủ nhận, với khả năng mở ra những cơ hội mới đầy triển vọng. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của AI cũng mang đến những thách thức đáng lưu ý, như một “con dao hai lưỡi” mà chúng ta không thể xem nhẹ. Để AI thực sự trở thành chiến binh mạnh mẽ trong cuộc chiến bảo vệ hành tinh, chúng ta cần không chỉ khai thác hiệu quả những lợi ích của nó mà còn phải kiểm soát một cách tinh tế và bền vững các tác động tiêu cực của công nghệ này. Đó chính là chìa khóa để AI có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình và góp phần tạo nên một tương lai xanh tươi và bền vững.

>> Xem thêm: Áp dụng Generative AI vào Sáng Tạo Nội dung

Theo AI Content Intern

Nguồn MarketingAI